Juni was een droge en warme maand; de langste droge periode ooit in Nederland als je kijkt naar meetstation Volkel. Vanaf half mei had het niet meer geregend. Daardoor zakten de grondwaterstanden dieper weg. We namen verschillende maatregelen tegen droogte: we stelden een onttrekkingsverbod oppervlaktewater in, pompten extra water vanuit de Maas naar achterliggend gebied, zetten gezuiverd afvalwater (effluent) in en redden vissen in drooggevallen sloten. Hoe de situatie er nu voor staat en wat we nog meer hebben aan maatregelen hebben getroffen, lees je in dit waterbericht.
Gevallen neerslag
In ons werkgebied viel in de afgelopen maand tussen de 33 en 45 mm regen. Normaal valt er in juni tussen zo rond de 60 a 65 mm regen. Dat is dus ruim 20 mm minder dan normaal. Deze regen vrijwel geheel in enkele dagen, zo rond 20 juni. Gelukkig viel deze regen niet in de vorm van piekbuien, maar was het meer aanhoudende regen gedurende een langere periode waardoor een groot deel hiervan de grond in heeft kunnen trekken. De regen heeft nergens in ons gebied tot problemen geleid.
Neerslagtekort
Door de droge en warme periode tussen half mei en eind juni, steeg het neerslagtekort. Door de buien van 20 juni daalde het neerslagtekort vervolgens weer wat. Nu is er een neerslagoverschot van ongeveer 10 mm. Dat is wat droger dan normaal voor deze tijd van het jaar. Normaal is het neerslagoverschot begin juli zo rond de 40 mm.
Het neerslagtekort is het verschil tussen gevallen neerslag en verdamping. Dit neerslagtekort rekenen we over de periode van een kalenderjaar. Dus van 1 januari tot en met 31 december.
Grondwaterstanden
Als gevolg van de lange droge en warme periode daalden de grondwaterstanden flink. Daarmee is een flink deel van het water verdampt wat we in de winter en voorjaar hebben geconserveerd. Ter illustratie, tijdens een warme dag, zeker als het nog wat waait, kan er zomaar tussen de 6 en 8 mm per dag verdampen. Een aantal van dat soort dagen achter elkaar heeft dan ook direct invloed op de hoeveelheid water in de ondergrond.
De buien van eind juni vulden het grondwater weer wat aan. Op dit moment is er een vrij wisselend beeld in ons gebied. Er zijn plekken waar de grondwaterstand normaal of zelfs iets hoger dan normaal voor de tijd van het jaar. Andere gebieden, en dat zijn met name de hogere zandgronden, hebben grondwaterstanden die lager zijn dan normaal voor de tijd van het jaar.
Inzoomen op de kaart kan in ons waterdataportaal
Oppervlaktewater
Ook de afvoeren in sloten en beken zijn teruggelopen. Na de regen van eind juni is de afvoer even iets gestegen, maar over het algemeen zien we nu weer een dalende trend. Dat betekent dat een deel van de sloten en beken in ons gebied momenteel minder stroomsnelheid hebben dan voor de ecologie en het waterleven gewenst is.
Waterkwaliteit
Er is blauwalg in de volgende geïsoleerde (stads)wateren:
- De Clarinet in Deurne
- Dribbelei in Gemert
- Oostvijver Warande in Helmond
- Geerpark in Vlijmen
- De Kleine Vilt nabij Beugen
- Visvijver bij Wilbertshof in Someren
- Vijver bij de Heinis in ’s-Hertogenbosch
Er is blauwalg in 2 lijnvormige wateren (sloten en beken):
- Traverse in Helmond
- Sloot Leijgraaf ten zuiden van Uden
Op een aantal plekken troffen we zeer lage zuurstofconcentraties aan. Op deze locaties inspecteren we extra op happende vissen.
Maatregelen
Instellen onttrekkingsverbod oppervlaktewater
Sinds 15 juni geldt er in een groot deel van ons gebied een verbod op het onttrekken van oppervlaktewater, bijvoorbeeld voor beregening.
Lees meer over het onttrekkingsverbod uit oppervlaktewater
Peilbeheer
- De conserveringsmarge wordt massaal ingezet. We houden de stuwen onverminderd hoog
- Om het water zoveel mogelijk in ons gebied te houden, zetten we de afgelopen periode veel vistrappen dicht. Hiermee voorkomen we dat water uit het gebied stroomt.
- Waterbuffers zijn gevuld
- Blauwe Poort in Laarbeek
- Waterberging Hoogdonk in Liessel
- Drongelens kanaal als buffer met peilopzet van 20 cm
- De Dieze als buffer met peilopzet van 10 cm
Maaien
Sinds 1 juni zijn we gestart met de werkzaamheden met het maaien van sloten en beken. Doordat de temperaturen de afgelopen periode hoger waren, is de begroeiing in sloten en beken ook fors toegenomen. We maaien volgens de planning.
Aanvoer
Om zoveel mogelijk aan de watervraag te kunnen voldoen, staat de wateraanvoer momenteel vrijwel overal op maximale capaciteit. En we namen extra maatregelen:
- We plaatsten noodpompen bij Sambeek voor extra aanvoer uit de Maas
- We plaatsten bij pompen bij Nuland zodat aanvoerwater beter verdeeld kan worden
- Samen met waterschap Limburg en Rijkswaterstaat namen we maatregelen voor extra wateraanvoer via de Noordervaart bij Nederweert. Hierdoor wordt er ruim 1000 l/s extra water aangevoerd. Hiervan profiteert het hele achterland.
- Vanuit de Zuid-Willemsvaart voeren we extra water aan naar de Aa via de Schabbert nabij Beek en Donk.
Verwachtingen watersysteem juli
De eerste week van juli verloopt volgens verwachting wisselvallig. Daarna wordt het warmer, al zijn er ook weermodellen die in de tweede week van juli ook neerslag verwachten. De weersverwachtingen zijn dus wat onzeker. Wanneer het wisselvallig blijft, verwachten we dat het watersysteem stabiel blijft. Als er weer een langere droge en warme periode aanbreekt, zullen de (grond)waterstanden wederom gaan dalen.