Generatie Z ís anders: zo integreer je jong talent binnen je bedrijf
Harry Nijland ontdekt tijdens presentaties van vierdejaarsstudenten hoe deze generatie schoolverlaters aankijkt tegen het huidige bedrijfsleven en zich voorbereiden op de volgende fase van hun leven: het (échte) werk. Hoe jij je als ondernemer het best kunt voorbereiden aanstormend talent goed in je bedrijf op te nemen.
Onlangs mocht ik met veel plezier aanschuiven bij presentaties van diverse groepen vierdejaarsstudenten Commerciële Economie aan Saxion Hogeschool in Deventer. In mijn rol als coach en werkvelddeskundige hoorde ik prachtige persoonlijke verhalen over hun ontwikkeling gedurende de studietijd, waaronder hun worstelingen tijdens de coronacrisis, maar ook hun toekomstvisie en hoe ze daarbij tegen het huidige bedrijfsleven en ondernemersklimaat aankijken. De volgende fase in hun leven dus.
Harry Nijland
Coach/consultant
In een wereld vol prestatiedruk en verwachtingen ontdekte Harry Nijland als leidinggevende al snel het belang van het vroegtijdig voorkomen van stress binnen zijn teams en daarbuiten.
Met meer dan dertig jaar ervaring in het bedrijfsleven en een goed gevulde rugzak met levenservaringen richt hij zich nu volledig op het coachen van leidinggevenden en medewerkers naar meer werkgeluk. Dit maakt hem de ideale gids voor wie nieuwe deuren wil openen. Met een holistische kijk op wat hem bezighoudt, deelt hij maandelijks zijn ervaringen op de website van De Ondernemer.
Ik realiseerde me dat deze Generatie Z-schoolverlaters voor de nodige uitdagingen staan. Zo blijkt ook uit een onderzoek van Careerwise (2021) en menig ondernemer heeft wel z’n mening klaar: alles moet leuk voor ze zijn, ze willen zich constant ontwikkelen, veel te snel promotie maken en een hoger salaris; anders zijn ze weg of raken ze in een bore- of burn-out.
Lees ook: Prestatiedruk: waarom jij doet wat je doet en hoe het anders kan
Als ik de balans opmaak na zo’n vijftien van deze geweldige presentaties te hebben bijgewoond, zie ik vooral ‘goed geaarde young professionals’, met een nuchtere kijk op onze wereld. Ook zie ik een bevestiging van mijn eigen ervaring, dat jongeren totaal anders aankijken tegen werk dan zoals ik dat deed, en daarmee sluit ik graag aan op de drie belangrijkste inzichten uit het onderzoek. Noem ze voor het gemak de drie collectieve drijfveren van deze jonge generatie:
1 Hang naar geluk
Schoolverlaters definiëren succes bijna allemaal als ‘gelukkig zijn’. Ze doen er alles aan om dichter bij geluk te komen. Succesvol zijn staat voor jongeren dan ook gelijk aan het gevoel hebben waarde toe te voegen en je talenten optimaal benutten. Veel lager op de succesladder scoren, het hebben van een partner, kinderen en een eigen huis. Vinden ze dat niet belangrijk? Zeker wel, maar het speelt pas later in hun leven. Dat hoeft nu nog niet op orde te zijn.
Schoolverlaters definiëren succes bijna allemaal als ‘gelukkig zijn’
2 Persoonlijke ontwikkeling
Het ‘gevoel van onderweg zijn’ naar de beste versie van zichzelf zien ze als de allerbelangrijkste ontwikkeling. Ze blijven voortdurend zoeken naar richting en perspectief om hun persoonlijke weg te volgen en denken niet in ‘cashen’, maar in ‘kansen’. Nieuwe vaardigheden leren, talentontwikkeling en opleiding staan daarmee hoog op de lijst.
3 Veel maatwerk
Loyaliteit aan een onderneming is lang niet meer zo vanzelfsprekend als het bij andere generaties was. Werk is wel belangrijk, maar niet meer de garantie voor hun geluk. Ze willen graag samenwerken en ontwikkelen, maar zijn gewend dat alles op maat bij hun persoonlijke doelen en beleving aansluit. De visie is nu: ik kom waarde brengen, daar mag het bedrijf blij mee zijn.
Hoe maak je als ondernemer dan het verschil?
De belangstelling voor jongeren in het bedrijfsleven is groot en iedere ondernemer wil graag weten wat deze jongste generatie de werkvloer de komende jaren gaat brengen. Dan is het goed om wat meer te weten van de omstandigheden waaronder ze zijn opgevoed en opgegroeid en welke drijfveren ze hebben, en dat deze fundamenteel anders zijn dan bij voorgaande generaties.
Met een paar grote verschillen: Young professionals starten hun carrière in een overvloedige consumptiemaatschappij. De uitgebreide keuzemogelijkheden die ze tot hun beschikking hebben maakt ze kritischer en veeleisender. Daarnaast speelt de globalisering ook een grote rol. Backpacken na de studie is eerder regel dan uitzondering en dankzij internet denken ze grenzelozer dan alle generaties ervoor. Fulltime op kantoor is niet meer, remote werken is de norm.
Geen enkele generatie groeide op met zulke snelle technologische veranderingen en daarbij is het bestaande schoolsysteem onwijs veel veranderd. Van kennisgericht naar meer project- en competentiegericht. Dit heeft direct invloed op de manier waarop jongeren leren werken. Meer in groepsverband dus. Ook hebben ouders en docenten een meer coachende houding aangenomen, waardoor instromers anders tegen hun leidinggevenden aankijken.
Lees ook: Ongewenst gedrag: van deze klanten wil je snel afscheid nemen
Dit alles heeft grote impact op hoe jongeren naar elkaar en naar hun omgeving kijken. In hun leven neemt werk daarmee een andere plek in. Zorg dus als ondernemer dat je daarop inspeelt en ze een goed doordacht traineeship kunt aanbieden met de onderstaande aandachtsgebieden. Alleen dan maak je voor hen het verschil in de war for talent, en houd je ze langer binnenboord.
Zorg voor een veilige leeromgeving
Het is van essentieel belang dat er ruimte is om te leren, fouten te maken en tijd te nemen voor groei. Betrek daarbij de gehele organisatie en stimuleer een lerende mindset. Neem zelf deel aan het intakegesprek, waar verwachtingen en leerdoelen worden besproken. Geef ze verantwoordelijkheid om zich sneller te kunnen bewijzen, want geduldig afwachten totdat ze de hiërarchische ladder beklimmen zit er niet meer in.
Verbind generaties
Momenteel zijn er verschillende generaties aan het werk in de bv Nederland. Millenials en vooral Generatie Z brengen veel vernieuwing en wendbaarheid met zich mee, maar het kan lastig zijn om dit te stimuleren in bedrijven die vaak trager bewegen. Organiseer daarom sessies rondom vernieuwing en laat de young professionals daarin het voortouw nemen. Door bewust stil te staan bij de kracht van elke generatie, ontstaat er ruimte voor verandering en innovatie. Leer jong talent op hun beurt hoe ze kunnen verbinden door van elkaar te leren.
Organiseer daarom sessies rondom vernieuwing en laat de young professionals daarin het voortouw nemen
Wees een goede baas
Jongeren zijn opgegroeid met een nieuwe generatie leiders, zoals bijvoorbeeld Obama. Leiders moeten inspireren met hun visie en authentiek zijn in wat ze zeggen, uitstralen en doen. Jongeren verwachten dat hun leidinggevende verbindt, hen gelijkwaardig behandelt en tussen zijn mensen staat. Ze zijn niet onder de indruk van een hogere functie of lange staat van dienst, maar kijken op tegen mensen met natuurlijk gezag. Dit is een trendbreuk met de traditionele organisatie waarin hiërarchische posities belangrijker waren. De ideale leidinggevende biedt kansen en uitdagingen en is de hand op de schouder zonder soft te worden.
Zorg altijd voor een hulplijn
Om jong talent effectief te begeleiden, is het essentieel om ervaren collega’s te betrekken en te trainen in trainersvaardigheden. Hiermee benut je het potentieel aan kennis en ervaring binnen je bedrijf. Door te werken aan een leercultuur waarin collega’s van elkaar leren, draag je bij aan een bredere ontwikkeling en blijf je connected. En laten we eerlijk zijn, wie vindt het nu niet leuk om te vertellen over iets wat je passie is? Win-win dus.
Houd de zaag scherp
Het ideale scenario is wanner een traineeship een onderdeel vormt van een grotere strategie voor talentontwikkeling. Verschillende ontwikkelprogramma’s kunnen elkaar zo opvolgen, met enkele maanden of jaren ertussen. Dit geeft jongeren het perspectief dat er ook na hun huidige programma verdere ontwikkelingsmogelijkheden zijn.
