Saxion brengt sociaal aanraken op afstand dichterbij

In de verpleegzorg worden twee soorten aanrakingen onderscheiden; functioneel aanraken en sociaal aanraken. "Sociaal aanraken was ook voor corona een probleem. Bijvoorbeeld bij patiënten met infectieziekten of bij patiënten die beschermd moeten worden tegen infecties zoals bij brandwonden of leukemie. Maar door corona ervaarden opeens een hele grote groep patiënten en naasten het gemis van sociale aanraking", zegt projectleider Marijke Grönloh van Saxion.

Dat aanraken belangrijk is heeft corona erg zichtbaar gemaakt. "We weten uit onderzoek dat bij sociaal aanraken er een gelukshormoon vrij komt. Bij kwetsbare personen zorgt dat voor minder stress en angst. We zagen bijvoorbeeld tijdens corona bij mensen met dementie meer verward gedrag. Ouderen die ook afstand moesten houden gingen minder eten", zegt Grönloh.

Saxion deed het afgelopen jaar onderzoek naar hoe je sociaal aanraken kunt vervangen. Want naast het functionele aanraken komt bij het sociaal aanraken ook een ethisch aspect kijken. Bij het onderzoek waren zes lectoraten van Saxion betrokken. Van de verpleegkundige hoek tot aan technisch en industrieel ontwerp.

Het onderzoek heeft geresulteerd in drie prototypen. Een nekkussen dat op afstand bediend kan worden en waarbij men elkaar via een videoverbinding kan zien en horen. Aan de ene kant van de lijn kan via een schermpje op de plek op de schouder worden gedrukt, op dat moment voelt degene met het nekkussen op afstand trillingen in het kussen. Het tweede is een slaapkussen in de vorm van een slurf die bijvoorbeeld een bedpartner simuleert, inclusief geluiden en geur. En als derde een 'Hand to Hold', een slang met aan weerszijden een handschoen die, wanneer je er in knijpt, de druk over kan brengen.

Bij de ontwikkeling is uitgegaan van van het zo goed mogelijk nabootsen van de ervaring van aanraking. "Wat wij graag wilden bereiken is het minimaal activeren van drie zintuigen zoals horen, zien en voelen", zegt hoofdonderzoeker Danny Plass van Saxion.

Anne Pasman (onderzoeker Industrial Design) en Roos van Kleef (student Industrieel Product Ontwerp) testen de prototypes op personen. Uit testen blijkt dat de ideeën goed gevonden worden maar dat de aanrakingen beter verfijnd kunnen worden. Met uitzondering van het slaapkussen. Die werd meteen als prettig ervaren. "Je kunt sociaal aanraken niet vervangen, dat zou bedrog zijn, maar wel zo goed mogelijk proberen te simuleren. We gaan de tweede fase in van de ontwikkeling en gaan door met deze prototypes", zegt Grönloh.